Γίνεται να αγαπάς τα ταξίδια μα να σιχαίνεσαι τον τουρισμό; Γίνεται να αγαπάς τις εμπειρίες τις ζωής μα να σιχαίνεσαι να μιλάς συνέχεια γι’ αυτές;
Ω, ναι. Γίνεται.
Όπως και γίνεται να γυρίζουν οι άνθρωποι όλον τον κόσμο και να είναι σαν να μην ταξίδεψαν ποτέ. Όπως και γίνεται να ζεις περισσότερο για να το λες στους άλλους παρά για τον αυτοσκοπό. Όπως γίνεται να περνάς μια εβδομάδα σε μια ξένη χώρα και να μην καταφέρνεις να τη γνωρίσεις στην πραγματικότητα ούτε καν λίγο.
Στην πραγματικότητα, δεν χρειάζεται να ταξιδέψεις τον κόσμο για να ανοίξει το μυαλό σου. Αμφιβάλλω αν ένας άνθρωπος μπορεί να επεξεργαστεί καν όσα βρίσκονται την παρούσα στιγμή γύρω του, αν φυσικά επικεντρωθεί στο παρόν με προσοχή.
Όχι, τα ταξίδια δεν θα σου ανοίξουν το μυαλό. Αντιθέτως. Πρέπει να πας με ανοιχτό μυαλό στα ταξίδια για να καταφέρουν αυτά να σε αλλάξουν.
Ένας νέος τρόπος να ταξιδεύεις.
Όλοι αγαπάμε την τυποποίηση. Είναι πιο εύκολο να χορέψεις έναν παραδοσιακό χορό με συγκεκριμένα βήματα, παρά να ανέβεις στη σκηνή και να χτυπιέσαι άναρχα, όπως πηγάζει μέσα από την ψυχή σου.
Είναι πιο εύκολο να εξηγήσεις σε έναν τρίτο το “πόσο καλά πέρασες στο Παρίσι” όταν του δείξεις φωτογραφίες από τον πύργο του Άιφελ και από το Λούβρο, γιατί αυτή είναι μια εμπειρία σύμβολο, κάτι που όλοι θα καταλάβουν. Αλλά ένα τέτοιο σύμβολο έχει αξία για σένα μονάχα επειδή μεγάλωσες υπό την επήρειά του.
Αν όμως μιλήσεις για τους ανθρώπους που γνώρισες, ή για την κρυφή γωνιά της Ρώμης που η θέα της σου θύμισε ένα παιδικό όνειρο, δεν θα καταφέρεις να βρεις εύκολα κοινό παρονομαστή με τα συναισθήματά ενός τρίτου. Αυτές τις εμπειρίες θα τις καταλαβαίνεις μόνο εσύ. Ίσως, μάλιστα, να μην θες καν να τις μοιραστείς με κανέναν – πέραν από κάποιον πολύ σημαντικό για σένα – γιατί θα είναι ένας ξεχωριστός, προσωπικός σου θησαυρός.
Η αληθινή εμπειρία του ταξιδιού είναι μπροστά στον τυποποιημένο τουρισμό ότι το φαγητό της μαμάς σου μπροστά στα McDonald’s. Καμία σχέση. Μέρα με τη νύχτα.
Ο βασικότερος λόγος, λοιπόν, που ταξιδεύαμε ως τώρα τυποποιημένα, ήταν γιατί οι ίδιοι αυτοί τύποι μας πρόσφεραν την εύκολη επιβεβαίωση των γύρω μας. Αυτός που είχε φωτογραφίες από κάθε μεριά του κόσμου ήταν για την παρέα του ο “ταξιδεμένος”. Ήταν αυτός που ζήλευαν οι άλλοι σε μια γενιά που έψαχνε την παραμικρή ευκαιρία για να βγει από πάνω, να δείξει ότι είχε περισσότερα λεφτά από τον γείτονα.
Αλλά και σήμερα, η δική μας γενιά των εικοσάρηδων δεν πάει πίσω. Με έναν διαφορετικό τρόπο, είμαστε κολλημένοι στο κινητό μας, ξεχνώντας την πραγματική ζωή, αλλά παράλληλα διαμοιράζοντας εμμονικά στο Facebook στιγμές που καλά-καλά δεν ζήσαμε οι ίδιοι.
Αυτοί οι άνθρωποι, όσο ηλίθιο κι αν ακούγεται, ταξιδεύουν για τα like. Τα like είναι σήμερα ότι ήταν παλαιότερα η επιβεβαίωση ενός μεγάλου αυτοκινήτου.
Η ευτυχία μας πια είναι να μοιραζόμαστε στιγμές που δεν έχουμε καν ζήσει. Μπορείς όμως να μοιραστείς κάτι που δεν σου ανήκει;
Τα ταξίδια, μέσα από αυτή την κοινωνία της επιβεβαίωσης, έγιναν και τα ίδια ένα σύμβολο. Αν ρωτήσεις τον κόσμο για τα όνειρά του, οι περισσότεροι θα πουν: “Θέλω να ταξιδέψω”.
Και αυτή η συμβολοποίηση είναι το πρώτο βήμα για να κάνεις κάτι σκατά. Όπως με τα βιβλία, που δεν έχει πια νόημα το να διαβάζεις ένα βιβλίο απλά επειδή σε ικανοποιεί το συγκεκριμένο βιβλίο, αλλά το κάνεις επειδή το να διαβάζεις γενικά βιβλία είναι κάτι το εξαιρετικό.
Έχετε ακούσει την ατάκα: “Αν ξεκινήσεις ένα βιβλίο πρέπει να το τελειώσεις;”. Όχι ρε. Αυτό είναι ένα σύμπτωμα της αρρωστημένης αντίληψης ότι ένα βιβλίο είναι εγγενώς καλό. Όχι. Τα περισσότερα βιβλία δεν κάνουν ούτε για προσάναμμα.
Το να διαβάζεις ένα βιβλίο δεν είναι τίποτα σπουδαίο. Το να ταξιδεύεις δεν είναι τίποτα σπουδαίο. Στο διάολο, τίποτα δεν είναι σπουδαίο εκ των προτέρων – μέχρι να αποδειχτεί ότι είναι.
Ένα ταξίδι δεν είναι εγγενώς καλό. Την ίδια τη στιγμή που κάθεσαι στην τουαλέτα σου με το κουτσομπολίστικο OK! στο χέρι ταξιδεύεις ρε μέσα στο σύμπαν, με την ταχύτητα που ταξιδεύει η ίδια η Γη.
Το ταξίδι δεν είναι κάτι σπουδαίο από μόνο του. Το μόνο που μπορεί να είναι σπουδαίο είναι μονάχα η ζωή σου, η δίκη σου ζωή, μέσα από την δική σου υποκειμενική εμπειρία και μονάχα για εσένα.
Τότε μόνο, κάποια ταξίδια μπορεί να είναι τα συστατικά αυτής της ολόδικής σου σπουδαίας ζωής.
Πρακτικές σημειώσεις για μια νέα φιλοσοφία ταξιδέματος.
Τα παραπάνω είναι το άχτι μου σε μορφή μπλα-μπλα φιλοσοφίας. Λίγο πρακτικότερα, όμως, το ταξίδι έχει πράγματι κάποια αξία. Λίγο πιο ισορροπημένα, κάποια “τουριστικά αξιοθέατα” έχουν κι αυτά τον ρόλο τους, αν τα εκτιμήσουμε σωστά.
Παρακάτω θα βρείτε μια checklist των στοιχείων μιας ταξιδιωτικής φιλοσοφίας που ονομάζω “Bangpacking”, ένα twist στις χύμα αξίες του backpacking, προσθέτοντας μονάχα τις χρήσιμες πλευρές της τεχνολογίας και διατηρώντας ένα αποδεκτό επίπεδο άνεσης που αφήνει τον αέρα για την ευχάριστη περιπέτεια.
Προσπαθώ, δηλαδή, να ορίσω έναν νέο τρόπο να ταξιδεύουμε τον κόσμο, έναν τρόπο γεμάτο εμπειρίες και άδειο από δεσμεύσεις κοινωνικής επιβεβαίωσης, έναν τρόπο για μια νέα γενιά δημιουργικών ανθρώπων – που δεν θέλουν ούτε να αλλάξουν τον κόσμο, ούτε τίποτα.
~ Το μανιφέστο του Bangpacking. ~
1. Κουβάλα όσο λιγότερα πράγματα γίνεται: Το -packing κομμάτι της λέξης υπάρχει για κάποιον λόγο. Αν μπορείς να ταξιδέψεις με μια μονάχα τσάντα, κάν’ το. Υπάρχει μια μεθοδολογία για την αξιοποίηση των ρούχων με έξυπνο τρόπο, ώστε να βγάλεις μια εβδομάδα με ελάχιστα μπαγκάζια. Ο πλουραλισμός στα μπαγκάζια ισούται με φτώχεια στη συνείδηση του παρόντος.
2. Το κόστος δεν ισούται με την ποιότητα: Στο Bangpacking τα χρήματα εξυπηρετούν συγκεκριμένους σκοπούς. Το ίδιο το ξόδεμα δεν είναι μια αξία από μόνο του. Είναι παράλογο να μείνεις σε ένα πεντάστερο ξενοδοχείο όταν μπορείς να περάσεις το ίδιο καλά σε ένα αξιοπρεπές BnB, ειδικά για έναν νέο άνθρωπο με περιορισμένο budget. Όσο πιο μικρό το κόστος του ταξιδιού, τόσο μεγαλύτερη οικονομική ελευθερία σου μένει για την χρηματοδότηση πραγματικών εμπειριών. Ακόμη, τα καλύτερα πράγματα μπορεί να είναι τζάμπα.
3. Η τεχνολογία είναι υπέροχη, όσο δεν σε αποσπάει από το παρόν: Το να βγάλεις φωτογραφίες ένα αξιοθέατο που δεν προσπάθησες ούτε ένα δευτερόλεπτο να ζήσεις με τα ίδια σου τα μάτια, αναιρεί όλη την ουσία του ταξιδιού. Οι φωτογραφίες έχουν σκοπό μονάχα να λειτουργούν σαν καταλύτης για την επαναφορά των υπαρκτών αναμνήσεων μετά από καιρό. Χρησιμοποιούμε την τεχνολογία στον μέγιστο βαθμό προς όφελός μας, κλείνοντας ξενοδοχείο και εισιτήρια online. Το κινητό είναι χρήσιμο αν βλέπουμε τον χάρτη για να προσανατολιστούμε, αλλά στερεί από την εμπειρία αν χρησιμοποιούμε την κοινωνική δικτύωση εν ώρα ταξιδιού. Αλλά, φυσικά, το να κάνεις status update για το που βρίσκεσαι και τι κάνεις εν ώρα ταξιδιού, σπαταλάει τον χρόνο και την προσοχή σου. Τα social networks έχουν μοναδικό ρόλο να σου βρουν ένα τέλειο μαγαζί για φαγητό ή για να κανονίσεις να βρεθείς με έναν παλιό σου φίλο που μένει στο εξωτερικό.
4. Σπατάλησε τα χρήματα όχι σε υλικά, αλλά σε εμπειρίες: Ρούχα μπορείς να αγοράσεις παντού. Τοπικό φαγητό, όχι.
5. Όπου βλέπεις πολύ κόσμο μαζεμένο, άλλαξε δρόμο: Κατά κύριο λόγο, όπου είναι μαζεμένοι πολλοί τουρίστες, πιθανότατα υπάρχει κάποια φραγκοφονιάδικη κομπίνα των ντόπιων. Αντιθέτως, όπου βλέπεις πολλούς ντόπιους μαζεμένους, ρίξε μια ματιά και εσύ. Για να γυρίσεις τα πιο ωραία σημεία μιας πόλης, απλά κάνε παρέα με έναν ντόπιο.
6. Απόφυγε οργανωμένα πακέτα διακοπών: Ότι δικαιολογία κι αν βρούμε, τα οργανωμένα πακέτα διακοπών είναι ένα ταξιδιωτικό fast-food. Εισιτήρια μπορείς πια να κλείσεις online και πολύ φθηνότερα. Μέρος για να μείνεις βρίσκεις πολύ απλά και φθηνά από το AirBnB, όπου ίσως ζήσεις και στο (ενοικιαζόμενο) σπίτι ενός πραγματικού ντόπιου της πόλης, σε μια αληθινή γειτονιά. Μετά η αναζήτηση της πόλης και των ενδιαφερόντων κομματιών της θα είναι μια αληθινή, ζωντανή διεργασία, ολόδική σου. Και μακριά από βλαμμένα και στημένα τουριστικά events.
7. Περπάτησε: Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να γνωρίσεις μια πόλη είναι να την περπατήσεις. Ρίξε πρώτα μια ματιά στον χάρτη, μονάχα για να έχεις μια γενική ιδέα των περιοχών (ρώτα φυσικά και για τις… περίεργες περιοχές όπου δεν πρέπει να πας μόνος) και μετά ξεκίνα το περπάτημα, όπου σε βγάλει ο δρόμος, με τις ώρες. Χώσου σε στενά, ανέβα στις συγκοινωνίες. Αργά η γρήγορα, στο μυαλό σου θα φτιαχτεί ένας αποσπασματικός χάρτης από όλα όσα θα γνωρίσεις μόνος σου και θα συνδυάσεις, από ντόπιες περιοχές και μικρά διαμαντάκια που λίγοι ξέρουν. Αυτή η εξερεύνηση θα είναι μόνο δική σου, ο προσωπικός σου ταξιδιωτικός θησαυρός.
8. Οι άνθρωποι είναι πιο αληθινοί στην δική τους γλώσσα: Υπάρχει αυτή η γελοία μετεξέλιξη της σημερινής lingua franca, που τη λέμε “International English”, και καταλήγει να είναι συνομιλία σε εκφραστικό επίπεδο νηπιαγωγείου. Επικοινωνώντας σε αυτά τα απλοποιημένα Αγγλικά, καταλήγουμε να απλοποιήσουμε και την ίδια την εμπειρία. Αντιθέτως, το να προσπαθήσεις ο ίδιος να μάθεις την ντόπια γλώσσα της χώρας που επισκέπτεσαι, ανοίγει τουλάχιστον τον έναν από τους δύο συνομιλητές στην εκφραστική ευχέρεια της μητρικής του γλώσσας. Μόνο τότε θα καταφέρεις να δεις τον πλήρη του εαυτό, όπως υπάρχει στην πραγματική του κουλτούρα. Και ακόμη, κάνοντας ο ίδιος την προσπάθεια να μιλήσεις μια ξένη γλώσσα, γίνεσαι φυσικά πιο έξυπνος, αλλά κάνεις και τους κατοίκους της χώρας να σε σέβονται για την προσπάθεια.
9. Στην Ρώμη κάνε ότι και οι Ρωμαίοι: Η “Ρώμη” είναι μια μεταβλητή. Στην Βυρητό κάνε ότι και Βυρητιανοί. Στην Νέα Υόρκη, το ίδιο. Ο πιο πραγματικός τρόπος για να ζήσεις την εμπειρία μιας διαφορετικής χώρας, είναι να φερθείς σαν ένας πραγματικός της κάτοικος. Χώσου ανάμεσα στους ντόπιους και πέρνα τη μέρα σου με τον δικό τους ρυθμό, στα μέρη που αυτοί συχνάζουν, ακολουθώντας τις δικές τους συνήθειες χωρίς προκαταλήψεις.
10. Δοκίμασε την τοπική λογοτεχνία (αλλά και τον Τύπο): Τα μουσεία έχουν τον ρόλο τους για να γνωρίσεις τις βάσεις μιας τοπικής κουλτούρας, αλλά τίποτε δεν σου μαθαίνει τον τρόπο σκέψης μιας χώρας καλύτερα από τους σύγχρονούς τους συγγραφείς. Προσπάθησε να διαβάσεις λογοτεχνία της χώρας που επισκέπτεσαι, είτε στο original είτε στο μεταφρασμένο. Και δώσε σημασία στον καθημερινό τύπο, όπως εφημερίδες και περιοδικά, που εκφράζουν ακόμη πιο συγκεκριμένα τα καθημερινά θέματα της χώρας. Με άλλα λόγια, πέρνα λίγο χρόνο σε όμορφα βιβλιοπωλεία της πόλης που επισκέπτεσαι.
11. Ταξίδεψε και μόνος σου: Υπάρχουν πράγματα που γίνονται μόνο με παρέα και πράγματα που δεν χωράνε άλλους. Ε, το ταξίδι ανήκει και στις δύο περιπτώσεις, με την καθεμιά να προσφέρει μια γεύση διαφορετική. Ταξίδεψε με τη σωστή παρέα, αλλά κάνε και μερικά ταξίδια μόνος σου, δίνοντας στον εαυτό σου όσο χρόνο χρειάζεται για να εξερευνήσει μια πόλη εις βάθος.
12. Παράμεινε ανοιχτός: Είτε αυτό αφορά το πρόγραμμά (που θα καταλάβεις πως τίποτε δεν μπορεί να προγραμματιστεί στην εντέλεια) είτε αφορά τους ανθρώπους. Ειδικά για τους ανθρώπους, αν είναι να ταξιδέψεις για να είσαι κλειστός στον εαυτό σου τότε, εντάξει, δικαίωμά σου, αλλά όλη η διαδικασία χάνει το νόημα. Ίσως, μάλιστα, ο σκοπός του ταξιδιού να είναι να επιτρέψει στον ανοιχτό σου εαυτό να δημιουργήσει πραγματικά δεσίματα με ανθρώπους που κατά τα άλλα δεν θα γνώριζες ποτέ στη ζωή σου. Αλλά για να συμβεί αυτό, θα πρέπει να μιλήσεις, να πεις “ναι” και να χαμογελάσεις.
Και καταλήγουμε ξανά σε αυτό από το οποίο ξεκινήσαμε: Όχι, τα ταξίδια δεν θα σου ανοίξουν το μυαλό. Αντιθέτως. Πρέπει να πας με ανοιχτό μυαλό στα ταξίδια για να καταφέρουν αυτά να σε αλλάξουν.
Και αυτό το μανιφέστο θέλω να είναι οι δικές μου σημειώσεις για το πως θα το επιτρέψω να συμβεί στον μεγαλύτερο βαθμό, συνειδητά, τυχαία και απρογραμμάτιστα – όπως πρέπει να είναι ένα αληθινό ταξίδι.
Η Checklist είναι ένα δι-εβδομαδιαίο newsletter για την παραγωγικότητα, τους στόχους, τη ζωή στο εξωτερικό, τη διαχείριση του χρόνου και ότι επηρεάζει τη ζωή μας.
Γίνε μέλος μαζί με 800+ αναγνώστες για να λαμβάνεις την Checklist στο email σου.
Η κάνε κλικ εδώ για να μάθεις περισσότερα.
Comment: