Λένε πως οι εκδοτικοί οίκοι περνάνε κρίση. Λένε πως οι Έλληνες δεν αγοράζουν βιβλία. Και ισχύει.
Ξέρετε γιατί; Γιατί το 90% των βιβλίων που κυκλοφορούν είναι σαβούρες. Kακογραμμένες σαβούρες, χωρίς λόγο ύπαρξης, χωρίς προσωπικότητα, χωρίς κάποια διαφορετική ιδέα, γεμάτες κλισέ, βλαμμένο λεξιλόγιο και στημένες φωτογραφίες των συγγραφέων τους στο δίπλωμα του εξωφύλλου.
Δεν ξέρω αν φαίνεται, αλλά είμαι απόλυτα απογοητευμένος από την (πολύ) νέα Ελληνική λογοτεχνία.
Παρ’ όλα αυτά, στους εβδομαδιαίους μου περιπάτους στα Public Ιωαννίνων, πάντα χαζεύω τους νέους τίτλους γιατί – ποτέ δεν ξέρεις – μπορεί να βρεθεί ένας ανώμαλος, παράξενος τύπος που να εκδώσει κάτι που δεν μου προκαλεί πνευματικά σπυριά.
Λένε ότι αρκούν 7 δευτερόλεπτα για να συμπαθήσεις (η όχι) έναν άνθρωπο. Έτσι και με τα βιβλία, αρκεί μια πρώτη ματιά για να βγάλεις πολλά συμπεράσματα.
Αρπάζω ένα βιβλίο από το ράφι με τις νέες κυκλοφορίες. Το εξώφυλλό του δεν μου θυμίζει άρλεκιν, είναι γραμμένο από άντρα και ο τίτλος φαίνεται έξυπνος. Πάμε στην πρώτη σελίδα…
Λέει ο ποιητής: «Με κοφτές ματιές ήλεγξε αν τους είχε ξεφύγει».
Λοιπόν, το ήλεγξε δεν είναι λάθος, αλλά είναι λόγιο. Ο συγγραφέας, που απ’ ότι διάβασα είναι νέος, προσπαθεί να το παίξει λόγιος από την πρώτη γαμημένη πρόταση.
Αυτό αρκεί για να το χώσω πίσω στην τρύπα του, αλλά μόλις παρατήρησα ότι λίγο παρακάτω λέει ξανά: «Με λοξές ματιές ήλεγχε αν ήταν κάποιος ξωπίσω της…» Όχι και όχι.
Μετά την πρώτη πίκρα, σταμπάρω ένα παράξενο εξώφυλλο που ενώ είναι ξεκάθαρα άρλεκιν-inspired (ασημένια γράμματα, λουλουδάκια, μεσαιωνική stock photography – κλασσική (αντι)αισθητική Ψυχογιού) είναι γραμμένο από άντρα. «Αντρικό κλαψομου… μυθιστόρημα έρωτα;»
«What sorcery is this?» λέω. «Ας του δώσω μια ευκαιρία» |
«Καθισμένος στην αυλή του σπιτιού του, με το βλέμμα στυλωμένο μελαγχολικά στη φουρτουνιασμένη θάλασσα που άπλωνε την απεραντοσύνη της μπροστά του, ο Αλφόνσο ένιωθε για πολλοστή φορά το συναίσθημα που τον είχε κυριεύσει εδώ και δύο μήνες».
Λοιπόν, καθώς αντέγραφα το συγκεκριμένο απόσπασμα, η “τελεία” του πληκτρολογίου μου άρχισε να κλαίει γιατί αισθάνθηκε μοναξιά.
Πέραν του ότι δεν έχω δει μεγαλύτερη πρώτη πρόταση σε βιβλίο, κάτι επιρρήματα του στυλ «…το βλέμμα στυλωμένο μελαγχολικά…» προκαλούν φουρτούνα στα στομαχικά μου υγρά.
Μελαγχολικά, σήκωσα το χέρι κι έσμπρωξα προς το ράφι του το ένα από τα δέκα χιλιάδες αντίτυπα της έκδοσης. Μετά έβαλα μεγαλοπρεπώς το δάχτυλο στη μύτη μου γιατί με έτρωγε και συνέχισα να ψάχνω κάτι καλό…
Αυτό δεν το άγγιξα καν, αλλά εμπνεύστηκα μια λίστα με τίτλο: “Πέντε καλύτεροι τρόποι να πετάξεις τα λεφτά σου από το να αγοράσεις το βιβλίο Φατμαγκιούλ”.
- Κάνε το εικοσάευρο σαϊτα και πέτα το από το μπαλκόνι σου προς ένα δάσος που παίρνει φωτιά.
- Κατάπιε το χαρτονόμισμα.
- Πιες 5 capuccino από τα Starbucks.
- Αγόρασε ένα t-shirt από τα H&M για το χρυσόψαρό σου.
- Ρίξε το χαρτονόμισμα στο ηφαίστειο της Mordor
Ξέρω, μπορεί να υπερβάλλω, αλλά η κατάσταση είναι αντικειμενικά τραγική. Βρήκα πάντως ένα βιβλίο με απλό, ωραίο γράψιμο (και χιούμορ) για το οποίο θα ξόδευα λίγο χρόνο από τη ζωή μου.
Με τράβηξε το ωραίο εξώφυλλο – Και ο τίτλος, για την πιθανότητα να είναι Twilight-fanfiction. |
Γύρισα σε μια τυχαία σελίδα και βρήκα την ίδια ανθρώπινα όμορφη κατάσταση. Όλα καλά. Well done, mate! – θα το αγόραζα. Δεν μπορώ να κρίνω την πλοκή, φυσικά. |
Το διάβασμα στην Ελλάδα είναι τόσο σπάνια δραστηριότητα που οι ελάχιστοι αναγνώστες καταλήγουν να αισθάνονται (λανθασμένα) πως κάνουν κάτι σπουδαίο. Γι’ αυτό και αγοράζουν συγγραφείς που γεμίζουν το εγώ τους με στόμφο και λόγιες λέξεις. Όχι άλλο στόμφο, παρακαλώ!
Πριν προχωρήσω, άνοιξα ένα ακόμη αρλεκινο-ειδές, από γυναίκα συγγραφέα. Αυτή τη φορά ήμουν έτοιμος για το χειρότερο. Δεν είχα την παραμικρή προσδοκία – αλλά ακόμη και τότε ο εκδότης κατάφερε να με εκπλήξει…
Δεν ξέρω αν φαίνεται… |
…αλλά η εισαγωγή είναι γραμμένη σε γραμματοσειρά Comic Sans! Για τον θεό δηλαδή! Και σε τυφλό να τη δείξεις αυτή τη σελίδα, θα ξινίσει. Στήστε το μπροστά από την εξώπορτα να διώχνει τα κακά πνεύματα. |
Έτρεξα όσο πιο γρήγορα μπορούσα, φοβούμενος μην έρθει η αστυνομία της αισθητικής και μας μπαγλαρώσει.
Λίγο πριν από τις κυλιόμενες σκάλες, πάντως, πέτυχα αυτό. Ξέρετε, photobook με αρχιτεκτονική – τίποτε καλύτερο για να το παίξω καλλιτεχνο-κουλτουριάρης αφήνοντας το στο τραπέζι του καφέ. Που είναι το περίεργο όμως…
Αυτή η έκδοση έκανε 100€ γιατί… |
…έχει 1€ το κιλό. Δεν έχω πιάσει πιο βαρύ βιβλίο στη ζωή μου. Δεν το λέω για κακό, ε! |
Δεν ξέρω αν φταίνε οι συγγραφείς που δεν στρώνουν τον κώλο του να γράψουν κάτι καλό ή οι εκδότες που καπνίζουν χόρτο, αλλά η γλώσσα μας είναι τόσο ωραία (και τα δέντρα του Αμαζονίου πολύτιμα) για να την σπαταλάμε σε ανύπαρκτα κείμενα.
Αυτά τα λέω στο σύμπαν όπου το “Πενήντα Αποχρώσεις του Γκρι” είναι πρώτο σε πωλήσεις…
Μια λύση είναι η μείωση της τιμής των βιβλίων, ώστε να υπάρξει ξανά ζήτηση – και με τη σειρά τους να ξυπνήσουν οι συγγραφείς από το λήθαργό. Γιατί αν τα βιβλία πλήρωναν σαν τα μπουζούκια, θα είχαμε πολύ καλύτερα μυθιστορήματα.
Μέχρι τότε, παγκόσμια λογοτεχνία και κλασσικοί.
Comment: